คำขวัญอำเภอท่าวังผา

ธรรมชาติงดงาม        ข้าวหลามชวนลอง
ส้มสีทองเลิศล้ำ         จิตรกรรมสูงค่า
ผ้าลายน้ำไหล          ยิ่งใหญ่แข่งเรือ

อำเภอท่าวังผา เดิมอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอปัว ต่อมาเมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๕ ได้มีประกาศกระทรวงมหาไทยให้แบ่งตำบลริม ตำบลป่าคา ตำบลตาลชุม และตำบลยม ออกจากการปกครองของอำเภอปัว ตั้งเป็น กิ่งอำเภอท่าวังผา และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกาฯ ยกฐานะเป็น อำเภอท่าวังผา เมื่อวันที่ ๒๘ กรกฎาคม
พ.ศ. ๒๕๐๘   ที่ว่าการอำเภอท่าวังผาตั้งอยู่ บ้านสบยาว หมู่ที่  ๔ ตำบลท่าวังผา ยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
ของจังหวัดน่าน ตัวอำเภอมีแม่น้ำไหลผ่านและเส้นทางหลวงแผ่นดินสายน่าน – ท่งช้าง และ ท่าวังผา – เชียงคำ จ.พะเยา มีพื้นที่อาณาบริเวณ  ๗๙๙  ตารางกิโลเมตร 

  ความเป็นมาของนามว่าท่าวังผา คือ เป็นลักษณะของภูมิประเทศ เป็นเกาะแก่งในแม่น้ำน่าน มีแต่หินผาและเป็นวังน้ำอยู่มากมาย เป็นเส้นทางคมนาคมระหว่างเมืองปัวกับเมืองน่านในอดีต  หากจะมองใน
ด้านโบราณคดีแล้ว จะพบว่าชุมชนโบราณต้นกำเนินเมืองน่านซึ่งมีอายุมากกว่า ๘๐๐  ปี สร้างในสมัยพญาภูคา ปฐมกษัตริย์น่านแห่งราชวงค์ภูคา อยู่ในท้องที่ตำบลยม(รวมตำบลจอมพระ) ซึ่งในปัจจุบันยังคงสภาพสมบูรณ์
์อยู่ในท้องที่บ้านเสี้ยว บ้านลอมกลาง บ้านทุ่งฆ้อง  บ้านนานิคม  บ้านถ่อน จากสภาพชุมชนนั้นเป็นชุมชนเมืองขนาดใหญ่  เพราะมีการค้นพบกำแพงเมือง  วัดร้าง และพระพุทธรูปเป็นจำนวนมากในบริเวณลุ่มแม่น้ำย่าง ดังนั้นท่าวังผาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอปัวจึงเป็นเมืองเก่าแก่ยุคเดียวกับสุโขทัย

สภาพภูมิศาสตร์
อำเภอท่าวังผามีสภาพพื้นที่เป็นเทือกเขาใหญ่น้อยสลับซับซ้อน  มีพื้นที่ประมาณ  ๗๙๙  ตารางกิโลเมตร
เป็นที่ราบร้อยละ  ๖๐  ของพื้นที่ทั้งหมด คิดเป็นเนื้อที่  ๔๗๙ ตารางกิโลเมตร หรือ ๒๙๙,๖๒๕  ไร่ 
เป็นภูเขาร้อยละ  ๔๐  ของพื้นที่ทั้งหมด คิดเป็นเนื้อที่  ๓๒๐  ตารางกิโลเมตร หรือ  ๑๙๙,๗๕๐ ไร่ 
และเป็นพื้นที่น้ำร้อยละ  ๐.๕๗  ของพื้นที่ทั้งหมด คิดเป็นเนื้อที่  ๔.๕  ตารางกิโลเมตร หรือ  ๒,๘๔๗  ไร่
อำเภอท่าวังผา มีแม่น้ำสำคัญ  ๖  สาย ได้แก่ แม่น้ำน่าน  ลำน้ำยาว  ลำน้ำย่าง  ลำน้ำริน  ลำน้ำสาย  และลำน้ำคัวะ   มีพื้นที่ห้วยหนอง  คลอง  บึง  และอ่างเก็บน้ำ  ึ่งเป็นแหล่งน้ำที่มีความสำคัญต่อภาคเกษตรกรรม
ของอำเภอท่าวังผาเป็นอย่างมาก

อาณาเขตติดต่อ  ดังนี้
ทิศเหนือ        ติดต่อกับ     ตำบลเจดีย์ชัย อำเภอปัว และตำบลนาไร่หลวง อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน
ทิศใต้            ติดต่อกับ     ตำบลบ่อ อำเภอเมืองน่าน และตำบลป่าแลวหลวง อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน
ทิศตะวันออก   ติดต่อกับ    ตำบลศิลาเพชร  ตำบลอวน อำเภอปัว จังหวัดน่าน
ทิศตะวันตก     ติดต่อกับ    ตำบลผาช้างน้อย อำเภอปง   จังหวัดพะเยา

อำเภอท่าวังผา  แบ่งการปกครองออกเป็น ๑๐ ตำบล ๙๑ หมู่บ้าน  ดังนี้

การศึกษา
-ศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียน ๑  แห่ง
-ห้องสมุดประชาชนอำเภอท่าวังผา  ๑  แห่ง  
-โรงเรียน  จำนวน ๓ แห่ง

๑. โรงเรียนประถมศึกษา  ๔๗  โรงเรียน  ขยายโอกาสทางการศึกษาระดับมัธยมศึกษา  ๖ โรงเรียน
๒. โรงเรียนมัธยมศึกษา ๔  โรงเรียน
๓. โรงเรียนพระปริยัติธรรม  ๒  โรงเรียน

ประเพณีที่สำคัญ

              วัน เดือน ปีงาน/กิจกรรม/ประเพณีสถานที่๑ มกราคม ๒๕๕๖
ทำบุญตักบาตรวันขึ้นปีใหม่โรงเรียนบ้านท่าวังผาประชารัฐ๒๕ กุมภาพันธ์  ๒๕๕๖ทำบุญตักบาตร และกิจกรรมวันมาฆบูชาวัดทุกวัด ๑๓-๑๙  เมษายน  ๒๕๕๖ประเพณีปี๋ใหม่เมือง พื้นที่อำเภอท่าวังผา ๒๒-๒๓  กรกฎาคม  ๒๕๕๖การทำบุญ  เทศกาลเข้าพรรษา  แห่เทียนพรรษาทุกวัดกันยายน-ตุลาคม ๒๕๕๖ประเพณีการแข่งเรือสะพานท่าค้ำทุกวันพระ ในปี ๒๕๕๖จัดกิจกรรมส่งเสริมจริยธรรม และพบปะประชาชนทุกวัด๑๒  สิงหาคม  ๒๕๕๖จัดกิจกรรมวันแม่แห่งชาติที่ว่าการอำเภอท่าวังผา๑๙  ตุลาคม  ๒๕๕๖การทำบุญ  เทศกาลออกพรรษาทำบุญตักบาตรที่วัดทุกวัด๒๐  ตุลาคม  ๒๕๕๖การทำบุญตักบาตรเทโววัดศิลามงคล  ตุลาคม  ๒๕๕๖การกินสลากภัติวัดในอำเภอท่าวังผา๒๐ ตุลาคม  ๒๕๕๖กฐินสามัคคีทุกวัด๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๖ประเพณีลอยกระทงทุกตำบลในพื้นที่อำเภอท่าวังผา๕  ธันวาคม  ๒๕๕๖กิจกรรมวันพ่อที่ว่าการอำเภอท่าวังผา

วิสัยทัศน์กรมการพัฒนาชุมชน พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔

“เศรษฐกิจฐานรากมั่นคงและชุมชนพึ่งตนเองได้ ภายในปี ๒๕๖๕”

กรมการพัฒนาชุมชนได้มุ่งขับเคลื่อน ไปสู่การปฏิบัติให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนอย่างแท้จริง ซึ่งได้ผ่านกระบวนการวิเคราะห์ ทำให้มีความง่าย ท้าทาย และเป็นไปได้ในการปฏิบัติให้สอดคล้องกับทิศทางแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่ง ชาติฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ. 2560 – 2564) ยุทธศาสตร์ของประเทศไทย นโยบายของรัฐบาล สถานการณ์สภาพแวดล้อมในปัจจุบัน เพื่อให้บุคลากรทุกคน ใช้เป็นกรอบทิศทางการปฏิบัติงาน โดยสามารถกำหนดรูปแบบ นำไปประยุกต์สู่การปฏิบัติงานได้ตามความเหมาะสม และกรมการพัฒนาชุมชนได้กำหนดให้ปี ๒๕๖๐ ขับเคลื่อนวาระกรมการพัฒนาชุมชน (Agenda) เพื่อมุ่งมั่นว่ากรมการพัฒนาชุมชน พร้อมขับเคลื่อน สัมมา ชีพชุมชนเข้มแข็งภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อก้าวไปสู่ “เศรษฐกิจครัวเรือนมีความมั่นคง ประชาชนใช้ชีวิตอยู่ในชุมชน   อย่างมีความสุข”

วิสัยทัศน์

เศรษฐกิจฐานรากมั่นคง และชุมชนพึ่งตนเองได้ ภายในปี 2565

พันธกิจ

1. พัฒนาระบบกลไกการมีส่วนร่วมและการเรียนรู้การพึ่งตนเอง
2. พัฒนาการบริหารจัดการชุมชนให้พึ่งตนเองได้
3. สร้างระบบกลไกและกิจกรรมทางเศรษฐกิจฐานรากให้มั่นคงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
4. พัฒนาองค์กรให้มีขีดสมรรถนะสูง และบุคลากรมีอุดมการณ์ในงานพัฒนาชุมชนและเชี่ยวชาญการทำงานเชิงบูรณาการ

ประเด็นยุทธศาสตร์

1. สร้างสรรค์ชุมชนให้พึ่งตนเอง
2. ส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากให้ขยายตัว
3. เสริมสร้างทุนชุมชนให้มีประสิทธิภาพและมีธรรมาภิบาล
4. เสริมสร้างองค์กรให้มีสมรรถนะสูง

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดน่าน : ถนนผากอง ตำบลในเวียง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ๕๕๐๐๐
โทรศัพท์ ๐ ๕๔๗๑ ๑๖๕๐-๑ ต่อ ๑๓-๑๘ : โทรสาร ๐ ๕๔๗๑ ๑๖๕๐ email : nan-culture@hotmail.com